Wat is Delta E

Delta E geeft met een getal aan hoe groot het kleurverschil is tussen twee metingen. Een lage Delta E betekent een klein verschil. Een hoge Delta E betekent een zichtbaar verschil. In drukwerk helpt Delta E om kleurafwijkingen objectief te beoordelen. Je krijgt grip op kleurkwaliteit, je maakt betere keuzes in papier en inkt, en je houdt controle over merk kleuren en campagnes. De Drukwerk Specialist gebruikt de term Delta E om duidelijk en meetbaar over kleurverschillen te praten.

Hoe meet je Delta E

Delta E komt uit de CIE Lab kleurruimte. Je meet twee kleurstalen met een spectrofotometer. Elke meting levert drie waarden op. L voor lichtheid, a voor rood groen, b voor geel blauw. Op basis van deze drie waarden bereken je de afstand tussen de twee kleuren. Dat levert de Delta E op. Er bestaan verschillende rekenwijzen. Delta E 76, Delta E 94 en Delta E 2000. In drukwerk kiest men vaak Delta E 2000 omdat deze beter aansluit bij hoe het menselijk oog kleurverschil ervaart. Spreek je over een tolerantiewaarde, noem dan ook de versie. Zo voorkom je misverstanden.

Wat betekent de hoogte van Delta E

Niet elk verschil zie je even goed. Daarom geven veel drukkers en ontwerpers een praktische indeling mee. De volgende richtlijnen helpen bij het beoordelen van kleurverschillen in drukwerk.

• Delta E 0 tot 1. Voor de meeste mensen niet zichtbaar.
• Delta E 1 tot 2. Nauwelijks zichtbaar. Alleen in direct vergelijk.
• Delta E 2 tot 3.5. Licht zichtbaar. Vaak acceptabel voor algemeen drukwerk.
• Delta E 3.5 tot 5. Duidelijk zichtbaar. Let op bij merk kleuren en kritische beelden.
• Delta E meer dan 5. Sterk zichtbaar. Niet wenselijk bij huisstijl kleuren.

Let op dat context invloed heeft. Groot formaat, egale vlakken en glans afwerking maken verschillen zichtbaarder. Kleine tekst en rasterbeelden verhullen een deel van het verschil.

Factoren die de Delta E beïnvloeden

Delta E staat niet los van het proces. Verschillende factoren in drukwerk hebben invloed op de meting en op hoe je het verschil ziet.

• Licht. Beoordeel en meet in een vaste lichtconditie. D50 licht geeft een betrouwbare basis.
• Papier of karton. Witheid, coating en structuur veranderen de kleurindruk.
• Inkt en toner. Receptuur, laagdikte en droogtijd beïnvloeden het resultaat.
• Persinstellingen. Drukspanning, raster en vochtbalans sturen kleur en dekking.
• Afwerking. Lamineren en lakken veranderen glans en daardoor de waarneming.
• Metamerie. Twee kleuren lijken gelijk onder een lamp maar verschillen onder een andere lamp.
• Instrument en meetgeometrie. Gebruik een spectrofotometer met passende instellingen. Denk aan 45 0 of d 8 en al dan niet een glansuitsluiting.
• Temperatuur en vocht. Schommelingen beïnvloeden papier en inkt en daarmee de kleur.

Delta E in de praktijk van drukwerk

In de prepress fase controleer je kleurconversies en profielen. Een softproof op een gekalibreerd scherm geeft een eerste indruk. Een hardproof onder D50 licht geeft een referentie die je met Delta E kunt valideren. Tijdens productie houd je metingen bij op meetstroken en kritieke kleurvlakken. Je vergelijkt met de referentie. Denk aan een huisstijl kleur of aan een foto met huidtinten. Veel productieomgevingen werken met een vaste tolerantie per producttype. Voor een flyer of een brochure accepteer je vaak een iets hogere Delta E dan voor luxe verpakkingen of retail materiaal. Standaarden zoals ISO 12647 geven richtlijnen voor drukcondities en kleurconsistentie. Delta E helpt om die richtlijnen concreet te toetsen.

Welke Delta E gebruik je

Delta E 2000 sluit het beste aan bij de visuele indruk. Gebruik je een tolerance die jij of je opdrachtgever al jaren kent, controleer dan of deze op Delta E 76 of Delta E 2000 gebaseerd is. Een waarde van 3 in Delta E 76 voelt anders dan 3 in Delta E 2000. Zet in offertes, specificaties en proefdocumenten altijd de gekozen variant en meetconditie. Zo spreek je dezelfde taal.

Tips om kleurverschillen te beperken

• Werk met een duidelijke referentie. Pantone staal of een goedgekeurde proef op hetzelfde papier.
• Zorg voor kalibratie van monitor, printer en meetinstrument.
• Gebruik passende ICC profielen voor papier en persconditie.
• Beoordeel samples onder D50 licht en controleer ook onder een tweede lichtsoort.
• Houd papierpartijen en inkten zo constant mogelijk.
• Meet op vaste punten en leg meetwaarden vast. Zo bouw je kennis op.
• Let op gelijkmatige inktdekking en voorkom aanlopen of verdonkering.

Veelgestelde vragen over Delta E

Is een Delta E van 2 altijd goed. In veel toepassingen wel. Voor huisstijl kleuren of kritische fotografie kies je vaak een lagere waarde. Denk aan 1.5 of lager wanneer het proces dit toelaat.

Kun je Delta E tussen scherm en druk vergelijken. Dat kan alleen zinvol met een goed profiel en een referentieproof. Een monitor geeft licht en een drukvel reflecteert licht. Daarom kijk je vooral naar druk versus proof.

Hoe vaak moet je meten. Bij opstart en bij elke belangrijke wijziging. Denk aan een nieuwe papierpartij of een kleurkritische oplage. Bij continue productie meet je periodiek om drift te voorkomen.

Samenvatting

Delta E geeft een helder en meetbaar beeld van kleurverschil. Je maakt keuzes op basis van cijfers in plaats van gevoel. In drukwerk vergroot dat de voorspelbaarheid en de kwaliteit. Heb je vragen over Delta E in jouw drukwerk of wil je een passende offerte. Neem contact op met De Drukwerk Specialist voor advies en een duidelijke prijs.