Treksterkte is de kracht die papier aan kan voordat het scheurt. In drukwerk speelt dit een grote rol. Het zegt iets over hoe stevig een vel is tijdens drukken, vouwwerk, snijden en gebruik. Je test treksterkte in twee richtingen. In machinerichting en in dwarsrichting. Door dit te begrijpen maak je betere keuzes voor drukwerk dat mooi oogt, goed verwerkt en langer meegaat.

Wat is treksterkte

Treksterkte geeft aan hoeveel kracht je op een strook papier kunt zetten tot deze scheurt. Papier heeft vezels die vooral in één richting liggen. Daardoor is de treksterkte in machinerichting vaak hoger dan in dwarsrichting. Je herkent dit aan het verschil in rek en scheurgedrag als je in verschillende richtingen trekt.

Waarom treksterkte belangrijk is in drukwerk

Een goede treksterkte voorkomt problemen tijdens productie en gebruik. Denk aan scheuren bij het vouwen, rafels bij het perforeren of uitscheuren bij ringen of wire binding. Ook bij post en verpakking speelt het mee. Een mailpack met lage treksterkte scheurt sneller open. Een omslag met hogere treksterkte blijft strakker en mooier.

• Brochures en magazines. Minder kans op scheuren tijdens vouwen en binden.
• Verpakkingen. Sterke hoeken en naden die niet inscheuren bij vullen en transport.
• Labels en tickets. Betere weerstand aan perforatie en ophanggaten.
• Posters en displays. Bestand tegen ophangen en verplaatsen.

Machinerichting en dwarsrichting

Machinerichting is de richting waarin het papier door de papiermachine liep. Dwarsrichting staat hier haaks op. In machinerichting ligt de treksterkte meestal hoger. Dat zie je terug in de praktijk. Je scheurt een vel makkelijker in dwarsrichting. Daarom let je bij ontwerp en vouwschema op de looprichting van het papier.

• Vouwen. Vouwen parallel aan de machinerichting geeft een strakkere vouw en minder kans op scheuren.
• Omslagen en ruggen. Leg de machinerichting parallel aan de rug voor meer stabiliteit.
• Verpakkingen. Richt kritieke naden en kleppen zo dat de sterkste richting de last draagt.

Hoe meet je treksterkte

Je meet treksterkte door een strook papier vast te klemmen en uit te rekken tot breuk. De test registreert de maximale kracht. Vaak noteer je ook de rek bij breuk en de energie tot breuk. Samen geven deze waarden een beeld van stugheid, soepelheid en taaiheid. In machinerichting en dwarsrichting neem je aparte metingen op. Zo krijg je een compleet beeld van het gedrag van het papier.

Factoren die treksterkte beïnvloeden

• Vezelrichting. Meer vezels in één richting geeft meer treksterkte in die richting en minder in de andere.
• Grondstof en pulp. Lange vezels uit naaldhout geven vaak meer treksterkte dan korte vezels.
• Gramgewicht. Zwaarder papier heeft meestal meer absolute treksterkte.
• Vochtgehalte. Te droog papier scheurt sneller. Te vochtig papier rekt te veel en verliest kracht.
• Oppervlak en persing. Sterk gekalanderd papier is glad maar kan bros aanvoelen.
• Coating. Een zware of harde coating kan de vouwbaarheid beperken en de scheurlijn beïnvloeden.
• Vulstoffen en recyclaat. Veel vulstof of sterk gerecyclede vezels kunnen de treksterkte verlagen.
• Veredeling. Lamineren en vernissen veranderen het scheurgedrag en de taaiheid.

Verschil met scheurweerstand en burst

Treksterkte is niet hetzelfde als scheurweerstand of burst. Scheurweerstand gaat over hoe makkelijk een bestaande scheur verder doorscheurt. Burst beschrijft de druk die een vel aankan vanuit één punt. Voor drukwerk kijk je vaak naar meerdere eigenschappen samen. Treksterkte, scheurweerstand, rek en vouwweerstand vullen elkaar aan.

Praktische voorbeelden

• Folder met zigzagvouw. Kies een papier en looprichting die de vouw ondersteunen. Zo voorkom je inscheuren bij de rillijn.
• Ticket met perforatie. Een te lage treksterkte breekt al tijdens productie. Een te hoge treksterkte scheurt te lastig af. Stem papier en perforatie op elkaar af.
• Omdoos of banderol. Richt de machinerichting in de trekkende richting van de band of klep voor minder scheuren bij spanning.
• Flessenlabel voor natte omgeving. Overweeg papier met natsterkte. Normaal papier verliest veel treksterkte als het nat is.

Zo kies je papier op treksterkte

• Bepaal het doel. Moet het vouwen, scheuren langs een perforatie of spanning weerstaan.
• Kijk naar looprichting. Leg cruciale vouwen en naden parallel aan de machinerichting waar dat kan.
• Test een proef. Trek aan een strook in beide richtingen en vouw een paar keer. Je voelt snel verschil.
• Let op klimaat. Bewaar papier in een stabiele ruimte. Grote schommelingen in vocht en temperatuur geven problemen.
• Combineer met rillen. Rillen verlaagt de kans op scheuren bij stevig papier en bij omslagen met inktdekking.

Waarom dit telt voor kwaliteit

Een juiste treksterkte geeft rust in productie en een beter eindresultaat. Het voorkomt scheuren, rafels en klachten. Je bespaart tijd in nabewerking en je drukwerk oogt langer netjes. Met de juiste keuze verhoog je de betrouwbaarheid van verpakking, mailing en promotie. De Drukwerk Specialist adviseert hier dagelijks over en koppelt papierkeuze aan toepassing en verwerking. Zo krijg je constante kwaliteit in drukwerk, ook bij complexe projecten.

Meer weten over treksterkte

Heb je een project waarbij treksterkte een rol speelt. Wil je advies over papier, looprichting of proefdruk. Neem contact op met De Drukwerk Specialist. We denken graag mee en maken een heldere offerte op maat.