Wat is doorslag doorslagpapier

Doorslag doorslagpapier is dun papier dat je gebruikt om gelijktijdig kopieën te maken. Je legt meerdere vellen op elkaar en schrijft op het bovenste vel. De druk van je pen of printer maakt op de lagen eronder een leesbare kopie. In drukwerk is dit handig voor formulieren, bonnen en sets die je direct wilt delen. Met doorslag doorslagpapier werk je snel, je houdt papierwerk overzichtelijk en je hebt geen printer of kopieermachine nodig tijdens het invullen. De Drukwerk Specialist deelt hier de belangrijkste info zodat je een goede keuze maakt.

Waarom doorslag handig is in drukwerk

Bij veel administratieve taken heb je meerdere versies nodig. Denk aan een kopie voor de klant, een kopie voor de administratie en soms een kopie voor de leverancier. Doorslag maakt dit in één handeling mogelijk. Dat bespaart tijd, verkleint de kans op fouten en geeft direct een compleet dossier. Ook op locaties zonder computer of printer blijft je werkstroom soepel. Dat maakt doorslag een vaste waarde binnen professioneel drukwerk.

Hoe doorslag werkt

Klassieke methode met koolpapier

De oudste vorm van doorslag gebruikt los koolpapier. Je legt een dun zwart of gekleurd koolvel tussen twee papierlagen. Je schrijft op het bovenste vel en de druk neemt pigment mee naar de laag eronder. Deze methode is simpel en nog steeds bruikbaar voor losse sets of incidenteel gebruik.

Zelfkopiërend papier ook wel NCR papier

Zelfkopiërend papier heeft een speciale coating die reageert op druk. In de bovenlaag zitten microcapsules met kleurstof. In de onderlaag zit een reactieve laag. Je schrijft met een balpen of je drukt met een impact printer. De microcapsules knappen en de kleur reageert met de onderlaag. Zo ontstaat direct een zuivere kopie. Je hebt dan geen los koolpapier meer nodig. Drukwerk met zelfkopiërend papier is handig voor blokken, sets en doorlopende formulieren.

Opbouw van een doorslag set

Een set bestaat vaak uit twee tot vier vellen. De volgorde en de coating op elke laag zijn belangrijk voor een goede doordruk.

• Blad 1 voorgaand vel. Dit bevat kleurcapsules aan de onderzijde
• Middenvel met doorgifte. Dit heeft aan de bovenkant een reactieve laag en aan de onderzijde kleurcapsules
• Onderblad ontvangend vel. Dit heeft aan de bovenkant een reactieve laag

Je herkent sets vaak aan kleuren per laag. Wit voor het bovenste vel en pastelkleuren zoals geel, roze, blauw of groen voor de volgende lagen. Dat maakt de administratie duidelijk en snel te sorteren.

Toepassingen in drukwerk

• Werkbonnen, servicebonnen en bezorgbonnen
• Offerteformulieren en opdrachtformulieren
• Kassa bonnen en afleverbonnen
• Kwitanties en ontvangstbewijzen
• Urenstaten en rittenstaten
• Pakketlabels met doorslag
• Orderblokken met afscheurstrook

Papierkeuze en specificaties

De kwaliteit van de doorslag hangt sterk af van het papier. Let op deze punten.

• Grammage. Voor zelfkopiërend papier kies je vaak 50 tot 60 gram voor middenvellen en 60 tot 80 gram voor boven en ondervellen. Bij los koolpapier volstaat standaard 70 tot 80 gram
• Opaciteit. Voldoende dekking voorkomt doorschijnen en geeft een nette uitstraling
• Oppervlakte. Een gladde afwerking geeft een scherpere doordruk
• Kleur. Pastelkleuren houden tekst goed leesbaar en maken sets herkenbaar
• Formaat. A4 en A5 zijn gangbaar. Ook langwerpige formulieren komen veel voor

Drukken en afwerken van doorslag

Je drukt formulieren meestal in offset of digitaal. Beide technieken leveren nette resultaten als je de juiste instellingen gebruikt. Nummering, perforatie, boorgaten en lijmbinding verhogen het gebruiksgemak. Lijmbinding aan kop of zijkant zorgt dat je een blok maakt waaruit je vellen netjes afscheurt. Nummering helpt bij registratie en controle.

Gebruikstips voor een scherpe doordruk

• Schrijf op een harde ondergrond voor een consistente doordruk over alle lagen
• Gebruik een balpen of impactprinter. Een zachte fineliner geeft soms te weinig druk
• Leg geen nietjes of paperclips onder het schrijfvlak. Die geven ongewenste afdrukken
• Bewaar sets droog en koel. Vocht en hitte tasten de coating aan
• Test de doordruk zodra je nieuwe sets ontvangt. Controleer leesbaarheid op elke laag
• Gebruik een tussenlegvel als je in een blok schrijft. Zo voorkom je doordruk naar de volgende set

Verschil tussen koolpapier en zelfkopiërend papier

Koolpapier is los en dus flexibel in gebruik. Het kan vlekken geven en vraagt wat extra handeling bij het opmaken van sets. Zelfkopiërend papier zit vast in sets en werkt schoner en sneller. Voor intensief gebruik kies je vaak zelfkopiërend papier. Voor incidentele kopieën of eenvoudige formulieren is koolpapier nog steeds een praktische optie.

Leesbaarheid en duurzaamheid

Goede leesbaarheid vraagt om een contrastrijke druk of opdruk, voldoende marges en een logische opmaak. Kies lettertypes met duidelijke vormen. Hou rekening met invulvelden, vakjes en regels. Voor duurzaamheid helpt een nette verwerking van afval. Koolpapier en zelfkopiërend papier hebben coatings en pigmenten. Informeer naar lokale inzamelregels om papier op de juiste manier af te voeren.

Veelgemaakte fouten en hoe je die voorkomt

• Te weinig druk. Gebruik een harde ondergrond en een balpen met stevige punt
• Set op de verkeerde volgorde. Controleer de kleurvolgorde voordat je blokken maakt
• Onjuiste lijmbinding. Kies kop of zijlijm passend bij de schrijfrichting
• Te dun of stroef papier. Dat geeft een zwakkere doordruk en mindere leesbaarheid
• Hoge hitte bij laserprint. Te veel hitte schaadt de coating. Test vooraf

Samenvatting

Doorslag doorslagpapier maakt directe kopieën mogelijk zonder kopieermachine. Je kiest tussen los koolpapier en zelfkopiërend papier. Met de juiste papierkeuze, druktechniek en afwerking maak je duidelijke, nette formulieren die je proces versnellen. Dit begrip neemt een vaste plek in binnen professioneel drukwerk en blijft relevant in situaties waar snelheid, eenvoud en bewijs op papier tellen.

Vragen of advies nodig

Heb je een vraag over Doorslag doorslagpapier of wil je een prijsindicatie voor jouw drukwerk. Neem contact op met De Drukwerk Specialist. Je krijgt snel en duidelijk advies of een offerte op maat.