Passer (Register)
Wat is passer (register)?
De juiste uitlijning van verschillende drukkleuren over elkaar.
Wat is Passer Register.
Passer Register gaat over de juiste uitlijning van verschillende drukkleuren die over elkaar staan. In drukwerk druk je vaak in lagen. Elke laag heeft een eigen kleur. Denk aan cyaan, magenta, geel en zwart of een steunkleur. Als deze lagen exact op dezelfde plek staan krijg je scherpe lijnen, heldere details en zuivere kleuren. Een goede passer voorkomt kleurzweem, randjes en een onscherpe indruk. Dit maakt een groot verschil in de kwaliteit en uitstraling van drukwerk.
Waarom is Passer Register belangrijk in drukwerk.
Met strakke passer ziet tekst er scherp uit en lopen vormen perfect in elkaar over. Ook kleurmenging komt dan exact uit. Bij kleine foutjes in de passer ontstaan witte kiertjes tussen vlakken of een gekleurde halo rond tekst. Dat lijkt klein, maar het valt snel op. Zeker bij huisstijldrukwerk, verpakkingen en fotomateriaal. Passer Register bepaalt dus direct de professionele uitstraling van je drukwerk.
Hoe werkt passer in de praktijk.
Elke kleurlaag krijgt een eigen drukplaat of printgang. De machine zet deze lagen achter elkaar op het papier. Registratietekens aan de rand van het vel helpen bij de uitlijning. De drukker controleert deze tekens met een loupe en stuurt zo nodig bij. Bij digitale printers gaat dit vaak in één doorgang. Toch vraagt ook digitaal drukwerk om nauwkeurige uitlijning, zeker bij fijn lijnwerk en kleine tekst.
Voorbeelden per techniek.
- Offset drukwerk gebruikt platen en cilinders. De passer hangt dan sterk af van plaatspanning, druk op de cilinders en de maatvastheid van het papier.
- Digitaal drukwerk werkt met toners of inkjet. De machine registreert optisch, maar papierrek en baanspanning spelen nog steeds een rol.
- Grootformaat print gebruikt meerdere passes. Een goede kalibratie voorkomt verschuiving tussen passes.
Oorzaken van registerafwijking.
- Papierrekt en krimpt door vocht en temperatuur. Dun of open papier is gevoeliger.
- Mechanische factoren zoals plaatmontage, dekdruk en loop van het vel.
- Instellingen bij opstart zoals inkt en water balans in offset.
- Bestandopbouw zoals te fijne lijnen, foutieve overprint of geen trapping.
- Onjuiste resolutie of vreemde randen rond transparanties.
Je herkent mispasser aan een schaduw langs één kant van letters, een gekleurde rand rond zwarte tekst of aan kiertjes tussen kleurvlakken. Soms zie je een lichte kleurzweem over een foto. Een correcte passer haalt die storende effecten weg.
Controle en meting van Passer Register.
Op veel drukvellen staan kleine kruisjes of hoeken. Dat zijn registratietekens. Met een loupe bekijk je of deze tekens exact op elkaar staan. Ook kleurstreepjes en een kleurcontrolebalk geven informatie over balans en scherpte. Bij nauwkeurige producties meet je de afwijking in tienden van millimeters. Voor hoogwaardig offset drukwerk is een afwijking van rond 0,05 tot 0,15 millimeter een nette richtlijn. Verpakking en etiketten vragen soms nog nauwkeuriger werk.
Bestandopbouw en ontwerp voor een strakke passer.
- Gebruik voldoende afloop. Zo voorkom je witte randen aan de snijzijde.
- Vermijd haarlijnen. Kies liever een lijndikte van minimaal 0,25 millimeter bij veelkleurige opbouw.
- Zet kleine zwarte tekst op 100 procent zwart en laat die overprinten. Dat voorkomt een gekleurde halo.
- Gebruik trapping bij aanliggende vlakken. Laat het donkere vlak iets overlappen op het lichte vlak. Zo zie je geen kiertje bij minieme verschuiving.
- Gebruik de kleur Registration alleen voor registratietekens. Niet voor tekst of vlak. Deze kleur drukt op alle platen en geeft anders direct mispasser zichtbaar.
- Wees voorzichtig met omgekeerde tekst in een beeld. Kleine witte letters in een meerkleurige foto vragen een perfect register. Kies dan liever een grotere corpsmaat of een volle achtergrondkleur met trapping.
- Controleer transparanties en effectlagen. Maak indien mogelijk een proef als het ontwerp complex is.
- Gebruik consistente rasters en voorkom moiré. Dit houdt de overgangen rustig en scherp.
Trapping, overprint en uitvulling.
Trapping is een kleine overlap tussen twee kleuren. Zo maskeer je minuscule verschuiving. Bij overprint laat je het bovenste object de onderliggende kleur gewoon staan. Zwarte tekst staat vaak op overprint om kiertjes te voorkomen. Voor lichte kleuren is dat minder geschikt, omdat onderliggende kleuren de tint dan veranderen. Denk dus na over de gewenste volgorde en overlapping. Een testdruk maakt het resultaat zichtbaar.
Veelvoorkomende problemen en hoe je ze herkent.
- Witte kiertjes tussen vlakken. Te weinig of geen trapping. Los dit op met een kleine overlap.
- Gekleurde rand rond zwart. Zwart staat niet op overprint of de volgorde van de kleuren werkt tegen. Zet zwart op overprint bij kleine tekst en dunne lijnen.
- Onscherpe foto. Kleine verschuiving tussen de CMYK lagen. Controleer registratietekens en pas zo nodig bestand en rasters aan.
- Moiré in patronen. Rasterhoeken in conflict met het beeld. Kies andere hoeken of gebruik een ander rastertype.
Toleranties en toepassingen.
Niet elk product vraagt dezelfde strengheid. Een flyer met grote foto en rustige typografie kan iets meer afwijking verdragen. Een visitekaartje met dunne lijnen en kleine letters heeft een strakke passer nodig. Verpakkingen, labels en veiligheidsdrukwerk vragen extra aandacht. Bepaal vooraf de kritische elementen in je ontwerp en stem daar de opbouw en verwachtingen op af.
Samenvatting van Passer Register.
Passer Register gaat over het exact op elkaar leggen van kleurplaten. Een goede passer geeft scherpe details, heldere randen en betrouwbare kleurweergave. Let op papier, machine, opbouw van het bestand en controleer met registratietekens. Met slimme keuzes zoals overprint van zwart, juiste trapping en voldoende afloop houd je het resultaat strak en professioneel. Zo haal je het beste uit elk ontwerp en elke techniek.
Vragen of persoonlijk advies.
Heb je vragen over Passer Register of zoek je advies voor een ontwerp of productie. Neem contact op met De Drukwerk Specialist. Je krijgt heldere uitleg en een voorstel dat past bij jouw drukwerk. Vraag gerust een offerte aan of stuur je bestand voor een korte check.
Andere begrippen met P
Padding
Het binden van een blokje vellen met flexibele lijm zodat vellen gemakkelijk kun...
Palletiseren
Het stapelen van verpakkingen op pallets voor transport.
Pantone/PMS
Gestandaardiseerd kleursysteem voor exacte kleurweergave in drukwerk.
Parallelvouw
Vouwmethode waarbij meerdere vouwen in dezelfde richting worden gemaakt.
Passermerken/Registratiemerken
Markeringen om verschillende drukgangen exact op elkaar te laten vallen.
PDF/X
ISO-standaard voor PDF-bestanden die geoptimaliseerd zijn voor professioneel dru...