Raster Bitmap is een beeldtype dat bestaat uit kleine blokjes met kleur. Die blokjes heten pixels. Je ziet ze als je ver inzoomt op een foto. Dit soort beelden komt voor bij foto’s en scans en speelt een grote rol in drukwerk. Een goede kwaliteit van je rasterafbeeldingen voorkomt wazige prints en verrassingen op papier. Met de juiste resolutie, het juiste bestandsformaat en een passende kleurinstelling maak je het verschil. De Drukwerk Specialist legt uit hoe Raster Bitmap werkt en waar je op let.

Wat is Raster Bitmap.

Een rasterafbeelding is een rechthoekig rooster met pixels. Elke pixel heeft een kleurwaarde. Samen vormen ze het beeld. Je camera of telefoon maakt standaard rasterafbeeldingen. Ook een scanner levert raster uit. Vector is het andere hoofdtype. Vector bestaat uit lijnen en vormen op basis van wiskunde. Vector schaalt eindeloos scherp. Raster heeft een vaste hoeveelheid pixels. Dat verschil is belangrijk in drukwerk.

Pixels en resolutie.

Resolutie geeft aan hoeveel pixels je hebt per inch op het scherm of op papier. Voor drukwerk is een hoge resolutie nodig. Een foto met te weinig pixels oogt zacht of blokkerig op het eindresultaat. Je spreekt vaak over ppi. Dat is pixels per inch. Niet te verwarren met dpi. Dpi gaat over puntjes van de printer of pers. Voor de aanlevering van beelden werkt ppi. Richt je op 300 ppi op het formaat waarin je de foto afdrukt. Dat levert een scherp resultaat op papier.

Schalen zonder kwaliteit te verliezen.

Je vergroot een rasterafbeelding niet onbeperkt. Bij vergroten rek je pixels op. De details verliezen scherpte en je ziet blokjes in overgangen. Verkleinen kan meestal beter dan vergroten. Ontwerp bij voorkeur op het eindformaat met een passende resolutie. Zo houd je de beeldkwaliteit onder controle.

Bestandsformaten voor rasterafbeeldingen.

Verschillende formaten slaan pixels op op hun eigen manier. Het juiste formaat hangt af van doel en drukwerksoort.

• JPEG. Geschikt voor foto’s. Dit formaat comprimeert met verlies. Je bestand blijft klein maar herhaald opslaan kan detail kosten. Kies een hoge kwaliteit bij exporteren.
• PNG. Handig voor web en voor beelden met transparantie. PNG gebruikt verliesvrije compressie. Voor foto’s in drukwerk is PNG minder gebruikelijk door grotere bestanden.
• TIFF. Favoriet voor drukwerk. TIFF ondersteunt hoge kwaliteit, lagen en verliesvrije compressie. Ideaal voor foto’s met maximale detaillering.
• PSD. Het native formaat van Photoshop. Goed voor bewerking en uitwisseling. Voor aanlevering kies je vaak TIFF of PDF.
• PDF. Een container die zowel vector als raster kan bevatten. Met de juiste instellingen bewaart PDF kleurprofielen en resolutie.

Raster en kleur in drukwerk.

Kleurinstellingen sturen het resultaat op papier. Een scherm gebruikt RGB. Drukwerk gebruikt meestal CMYK. Zet je foto’s om naar het juiste profiel voor je drukwerk. Zo voorkom je kleurverschuivingen. Een kleurprofiel stemt de kleuren af op pers en papier. sRGB naar CMYK met een passend profiel geeft vaak de beste voorspelbaarheid.

Halftoonraster op de pers en je bitmap.

In drukwerk zie je nog een begrip met raster. De pers zet tonen om naar kleine puntjes. Dat heet halftoonraster. Het halftoonraster verschilt van je bitmap raster. Het halftoonraster vertaalt tinten naar punten op papier. Je bitmap raster bestaat uit pixels in het bestand. Beide rasters spelen samen een rol in het eindresultaat. Een goede bronafbeelding geeft de pers genoeg detail om mooie punten te plaatsen.

Veelgemaakte fouten met Raster Bitmap.

• Te lage resolutie. Een foto van het web is vaak te klein voor drukwerk. Controleer de ppi op het eindformaat.
• Te veel vergroten. Een kleine foto groot plaatsen levert een zacht beeld op. Plaats bij voorkeur op of onder de originele afmeting in pixels.
• Verkeerde kleurmodus. RGB zonder kleurbeheer kan op papier dof uitpakken. Gebruik CMYK met een passend profiel voor het gekozen papier.
• Overmatige JPEG compressie. Sterke compressie veroorzaakt blokvorming en kleurbanden. Exporteer met hoge kwaliteit of kies TIFF.
• Onjuiste scherpte. Te veel verscherping geeft halo’s. Te weinig scherpte maakt de foto flets. Verscherp op het eindformaat.
• Moiré na scannen. Bij scannen van gedrukte foto’s kunnen golvende patronen ontstaan. Gebruik een descreening optie en scan op hogere resolutie.

Wanneer raster of vector.

Kies het juiste type op basis van de inhoud van je beeld. Zo behoud je kwaliteit en hou je bestanden beheersbaar.

• Raster. Ideaal voor foto’s, schilderingen en beelden met veel kleurverlopen en textuur.
• Vector. Ideaal voor logo’s, iconen, lijntekeningen en tekst. Dit schaalt scherp op elk formaat.
• Combinatie. Vaak combineer je vector opmaak met rasterfoto’s in één ontwerp. Een PDF bundelt beide types netjes.

Praktische tips voor drukwerk met rasterafbeeldingen.

• Werk op het eindformaat met ongeveer 300 ppi. Voor grote posters van veraf kan een lagere ppi volstaan.
• Gebruik TIFF of een hoge kwaliteit JPEG voor foto’s. Houd lagen en profielen intact als dat kan.
• Controleer zwart en wit. Vermijd dichtgelopen schaduwen en uitgebleekte hooglichten. Pas niveaus en curves zorgvuldig aan.
• Zet naar CMYK met een passend profiel dat past bij het papier en de pers. Bewaar het profiel in het bestand.
• Let op snijmarge en afloop. Laat belangrijke details niet te dicht op de rand lopen.

De rol van De Drukwerk Specialist.

De Drukwerk Specialist helpt je graag met vragen over Raster Bitmap en drukwerk. Wil je zekerheid over resolutie, kleur en bestandskeuze. Neem contact op voor advies of een vrijblijvende offerte. Samen zorgen we voor een helder en scherp resultaat op papier.