Vouwgetal is een maat voor hoe goed papier herhaald vouwen aankan. Bij drukwerk zoals folders, brochures en plattegronden opent en sluit je het product vaak. Een te laag vouwgetal leidt snel tot scheurtjes in de vouw, breuken in de vezels en zichtbare craquelé in de bedrukking. Een passend vouwgetal verlengt de levensduur, houdt de vouwlijn strak en geeft een nette uitstraling. Met de juiste kennis kies je papier en afwerking die passen bij de belasting van jouw drukwerk. De Drukwerk Specialist helpt je met duidelijke uitleg en praktische tips over vouwgetal in elke fase van je project.

Wat is vouwgetal

Vouwgetal drukt uit hoeveel dubbele vouwen een papiersoort aankan voordat het materiaal breekt. Het gaat dus om herhaald vouwen en niet om één keer netjes vouwen. Hoe hoger het vouwgetal, hoe beter het papier tegen veelvuldig open en dicht kan. Voor dagelijkse folders, menukaarten of handleidingen is dat een belangrijk verschil, omdat het product dan lang netjes blijft en niet rafelt aan de vouw.

Hoe meet je vouwgetal

Laboratoria meten vouwgetal met speciale apparatuur. De meest gebruikte methoden zijn Schopper en MIT. Een apparaat klemt een smalle strook papier vast, vouwt die afwisselend naar links en rechts en telt het aantal dubbele vouwen tot de strook breekt. Vaak zet men dit aantal om naar een logaritmische schaal. Dat maakt vergelijking tussen papiersoorten makkelijker, zeker als de aantallen sterk uiteenlopen.

De testcondities hebben veel invloed. Denk aan trekspanning, vouwsnelheid, vouwradius en de luchtvochtigheid tijdens de test. Ook de richting van de vezels in het papier speelt mee. Met de vezelrichting mee vouwt beter dan tegen de richting in. Voor een eerlijk resultaat kies je bij voorkeur dezelfde testcondities voor elk monster.

Interpretatie van vouwgetal

Een hoger vouwgetal betekent meer weerstand tegen herhaald vouwen. Bij eenvoudig promotiemateriaal is een bescheiden vouwgetal vaak voldoende. Bij intensief gebruik, zoals plattegronden of zakboekjes, is een hogere waarde verstandiger. Zie vouwgetal altijd als onderdeel van het totaalplaatje. Bedrukking, lak of laminaat en de gekozen vouwtechniek beïnvloeden de praktijkprestaties net zo goed.

Factoren die vouwgetal beïnvloeden

• Vezelrichting. Vouwen parallel aan de vezelrichting geeft een strakkere en sterkere vouw.
• Grammage en dikte. Dunner en soepel papier verdraagt vaak meer vouwen dan zeer stijf papier.
• Vezelsoort en raffinage. Langvezelig en goed geraffineerd pulp geeft een hogere vouwbestendigheid.
• Vochtgehalte. Te droog papier scheurt sneller. Een gebalanceerd vochtgehalte vergroot de flexibiliteit.
• Coating en vulstoffen. Sterk gevulde of harde coatings kunnen sneller craqueleren in de vouw.
• Bedrukking en inktfilm. Dikke inktafzetting aan de vouwlijn vergroot de kans op barstjes.
• Vouwradius en rillen. Een juiste rillijn reduceert vezelbreuk bij zwaardere papiersoorten en karton.
• Laminaat of lak. Niet elk laminaat buigt even goed mee. Kies een flexibel type voor meerdere vouwen.
• Leeftijd en opslag. Veroudering, schommelingen in temperatuur en luchtvochtigheid tasten de vouwweerstand aan.

Praktische tips voor folders en brochures

• Kies de vezelrichting parallel aan de hoofdvouw voor een nette, duurzame vouw.
• Gebruik een rillijn bij hoger grammage of bij meerdere parallelle vouwen. Dat geeft controle over de breuklijn.
• Beperk zware inktdekking precies op de vouw. Laat desnoods een smalle onbedrukte vouwzone.
• Overweeg een flexibele lak of een goed meebuigend laminaat wanneer de folder vaak open en dicht gaat.
• Test een proefvouw met het gekozen papier en de geplande afwerking. Controleer op scheurtjes en craquelé.
• Bewaar papier en drukwerk in een ruimte met stabiele luchtvochtigheid. Dat voorkomt uitdroging en brosheid.

Vouwgetal en rillen

Vouwgetal gaat over de materiaalweerstand tegen herhaald vouwen. Rillen gaat over het aanbrengen van een gecontroleerde indeuking die de vouw begeleidt. Beide versterken elkaar. Een goede rillijn verdeelt de spanning en helpt de vezels netjes plooien. Dat verkleint de kans op breuk en houdt de vouw strak, ook bij meerdere open en dicht bewegingen. Vooral bij stevig papier en karton geeft rillen een duidelijk voordeel.

Toepassing in drukwerk

Een passend vouwgetal is belangrijk bij producten die vaak in de hand liggen. Denk aan toeristische kaarten, dienstregelingen, menukaarten, instructieboekjes, zorgpas sleeves en voordeelboekjes. Ook luxe brochures met meerdere vouwen profiteren van de juiste papierkeuze en vouwtechniek. Zo blijft de uitstraling hoog en het gebruiksgemak groot gedurende de hele levensduur van het drukwerk.

Kwaliteitsnormen en testen

Internationaal gebruiken vakmensen gestandaardiseerde methoden om vouwweerstand te meten. Bekende referenties zijn ISO 5626 en diverse TAPPI methoden. De kern blijft hetzelfde. Een consistente test meet het aantal dubbele vouwen tot breuk. Met die informatie vergelijk je papiersoorten en kies je de kwaliteit die past bij de gebruiksintensiteit van jouw drukwerk.

Samenvatting

Vouwgetal helpt je te voorspellen hoe lang een vouw netjes blijft bij herhaald gebruik. Het hangt samen met papieropbouw, vezelrichting, afwerking en vouwtechniek. Door gericht te kiezen voorkom je scheuren en craquelé en vergroot je de levensduur van folders en brochures. De Drukwerk Specialist deelt graag kennis over vouwgetal en past die kennis toe in praktische adviezen.

Meer weten of een offerte

Heb je vragen over vouwgetal of wil je weten welke papierkeuze en afwerking het best past bij jouw drukwerk. Neem contact op met De Drukwerk Specialist voor deskundig advies of vraag een vrijblijvende offerte aan. Samen maken we een keuze die mooi oogt en lang meegaat.