Caliper is de dikte van papier of karton. Je meet dit in millimeter, micrometer of in punten. Het geeft aan hoe volumineus en stijf een materiaal voelt. In drukwerk speelt caliper een grote rol. Het beïnvloedt hoe een product aanvoelt, hoe het vouwt, hoe het door een pers loopt en hoe lang het mooi blijft. Met de juiste caliper kies je papier dat past bij je doel en je afwerking. De Drukwerk Specialist helpt je graag met een keuze die bij je project past.

Wat is caliper in drukwerk.

Caliper is de fysieke dikte van een vel. In veel specificaties zie je een waarde in millimeter, soms in micrometer. In de grafische wereld zie je ook punten. Eén punt is ongeveer 0,3528 millimeter. Caliper zegt iets over gevoel en structuur. Een hoger getal geeft vaak meer stijfheid en body. Toch gaat het om meer dan alleen een cijfer. De vezelopbouw, de persing en de afwerking spelen mee in de ervaring.

Caliper en gramgewicht. het verschil.

Veel mensen kijken alleen naar gram per vierkante meter. Handig, maar het vertelt niet alles. Twee papieren met hetzelfde gramgewicht kunnen anders aanvoelen. Het ene materiaal kan luchtiger zijn en daardoor dikker bij hetzelfde gewicht. Dat noem je meer bulk. Het andere papier kan dichter geperst zijn en daardoor dunner en strakker.

• Gramgewicht zegt iets over massa per oppervlakte.
• Caliper zegt iets over dikte en gevoel in de hand.
• Bulk geeft de verhouding tussen dikte en gewicht aan.

Voor projecten waarbij gevoel en stijfheid tellen kijk je dus naar beide waarden. Caliper en gramgewicht samen geven een eerlijk beeld.

Hoe meet je caliper.

Je meet caliper met een micrometer of een speciaal meetapparaat voor papier. Leg het vel vlak neer, voorkom vouwen of kreukels en meet op meerdere plekken. Druk het materiaal niet samen. Een te harde druk geeft een te lage waarde. In de praktijk werken producenten met vaste meetdruk en meetpunten. Consistente metingen geven betrouwbare uitkomsten.

Waarom caliper belangrijk is in drukwerk.

• Doorvoer in de pers. Te dik papier kan vastlopen, te dun papier kan slingeren.
• Vouwen en rillen. Een juiste caliper vouwt strak en scheurt niet in de rillijn.
• Binden. Bij brochures en boeken beïnvloedt de caliper de rugdikte en het omslag.
• Verpakking. Stijfheid en bescherming hangen sterk af van de caliper.
• Beleving. Visitekaartjes, uitnodigingen en omslagen profiteren van extra body.
• Post en fulfilment. Posttarieven en sorteermachines vragen vaak een bepaalde dikte.

Factoren die de caliper beïnvloeden.

• Vezelsoort en opbouw. Houtvrij, gerecycled, mechanisch of meerlaagse kartonsoorten geven elk een andere caliper bij hetzelfde gewicht.
• Persing in de papiermachine. Strakke persing maakt dunner en gladder, minder persing geeft meer bulk.
• Strijklaag en coating. Gestrijkt papier is vaak iets dunner bij gelijk gewicht, maar voelt gladder.
• Vernis, folie en laminaat. Afwerking kan de caliper licht verhogen en de stijfheid veranderen.
• Vocht en klimaat. Papier neemt vocht op of geeft het af. Dat kan de meting beïnvloeden.
• Bedrukking. Zware inktdekking kan de ervaring van stijfheid iets veranderen.

Richtwaarden en toepassingen.

Waarden lopen per merk en type uiteen. Toch helpt een grove indruk.

• Flyers en leaflets. Vaak 0,08 tot 0,14 millimeter afhankelijk van gewicht en soort.
• Postkaarten en visitekaartjes. Vaak 0,30 tot 0,60 millimeter voor een stevige uitstraling.
• Omslagen en kaarten. Vaak 0,25 tot 0,40 millimeter voor balans tussen stijfheid en vouwbaarheid.
• Vouwkarton voor verpakking. Vaak 0,30 tot 0,80 millimeter of hoger afhankelijk van doel en productbescherming.

Zie dit als richting in plaats van een harde regel. Vraag altijd de specifieke datasheet van het materiaal dat je overweegt.

Caliper en afwerking.

Bij vouwen en rillen is caliper cruciaal. Een duidelijke rillijn voorkomt barsten en geeft een strakke vouw. Naarmate de caliper stijgt kies je een diepere ril. Bij stansen geeft extra dikte een scherpere rand, zolang de stansvorm en de persinstelling daarop aansluiten. Bij garenloos binden bepaalt de totaaldikte van het binnenwerk samen met de caliper van het omslag de rugdikte en de hechting. Ook bij draadhechten telt de stapelhoogte. Een te hoge caliper kan in de klemmen knellen en geeft soms openstaande spreads.

Toleranties en consistentie.

Elke papiersoort heeft tolerantie op caliper. Kleine schommelingen zijn normaal. Bij kritische projecten test je vooraf met het gekozen materiaal. Denk aan strakke postmaten, robotinleg of speciale verpakkingslijnen. Kalibreer meetapparatuur en meet in dezelfde omstandigheden. Zo houd je grip op het proces en voorkom je verrassingen.

Praktische tips voor de juiste keuze.

• Bepaal eerst de functie. Is stijfte belangrijk of gaat het om lage postkosten.
• Kijk naar gramgewicht én caliper. De combinatie vertelt het echte verhaal.
• Vraag een fysiek monster. Beoordeel gevoel, vouw en doorvoer.
• Houd rekening met afwerking. Laminaat of extra lak kan de caliper verhogen.
• Let op machine eisen. Controleer de maximale materiaal dikte van pers en nabewerking.
• Stem af op klimatologische omstandigheden. Bewaar papier in een stabiele ruimte.

Veelgemaakte misvattingen.

• Hoger gramgewicht is altijd dikker. Dat klopt niet. De bulk van het papier kan flink verschillen.
• Caliper is alleen voor verpakking. Ook fine art, visitekaartjes en omslagen profiteren van de juiste caliper.
• Coating maakt altijd dikker. Een strijklaag kan juist een dunner profiel geven bij hetzelfde gewicht.

Kernsamenvatting.

Caliper is de dikte van papier of karton en vormt samen met gramgewicht de basis voor een goede materiaalkeuze in drukwerk. Het beïnvloedt gevoel, stijfheid, doorvoer, afwerking en duurzaamheid. Met een zorgvuldige meting en een bewuste keuze per toepassing vergroot je de kwaliteit van het eindproduct.

Advies nodig over caliper in jouw drukwerk.

Heb je vragen of wil je voorbeelden bekijken. Neem contact op met De Drukwerk Specialist. Je krijgt gericht advies, materiaalmonsters en een scherpe offerte die past bij jouw project en planning.