Wat is CIELab

CIELab is een apparaatonafhankelijke kleurruimte die kleur beschrijft zoals het menselijk oog kleur waarneemt. Je gebruikt CIELab om kleur eenduidig vast te leggen, los van het apparaat of materiaal. Dat helpt in drukwerk, omdat je dezelfde kleur wilt zien op je scherm, in de proef en op het uiteindelijke drukwerk. Met CIELab spreek je over kleur in duidelijke cijfers die je nauwkeurig kunt meten en herhalen.

Hoe CIELab werkt

CIELab beschrijft kleur met drie componenten L a b. L staat voor lichtheid van zwart naar wit. De a as loopt van groen naar rood. De b as loopt van blauw naar geel. Elke kleur krijgt een unieke positie in deze ruimte. Kleine stappen in CIELab sluiten goed aan op kleine visuele verschillen. Dat maakt het systeem geschikt voor controle, vergelijking en communicatie van kleur.

Omdat CIELab apparaatonafhankelijk is, koppelt het niet aan een specifiek scherm, printer of papiersoort. Je legt kleur vast in absolute waarden en zet die met kleurprofielen om naar RGB of CMYK. Zo houd je grip op kleur door de hele keten van ontwerp tot drukwerk.

CIELab in drukwerk

In drukwerk helpt CIELab bij het beoordelen en sturen van kleur. Je vergelijkt een proef met het eindresultaat op basis van meetbare waarden. Je beoordeelt papierkeuze, inkt en afwerking beter, omdat je ziet hoe deze factoren de L a b waarden beïnvloeden. Ook bij het simuleren van steunkleuren in CMYK geeft CIELab houvast, omdat je een doelwaarde hebt die je kunt benaderen.

• Kleurcontrole tijdens opstart en door de oplage met metingen op het drukvel
• Vergelijking tussen verschillende persen, papieren en locaties met dezelfde set doelwaarden
• Afstemming tussen ontwerp, prepress en drukkerij op basis van dezelfde taal voor kleur
• Realistische beoordeling van variatie door papierwit, glans en nabewerking

CIELab versus RGB en CMYK

RGB en CMYK beschrijven kleur voor specifieke apparaten. RGB sluit aan op schermen en CMYK op drukprocessen. Deze ruimtes verschillen per scherm, printer en instelling. CIELab staat los van het apparaat en fungeert als neutrale referentie. Je zet RGB of CMYK naar CIELab om voor vergelijking en analyse. Let op het bereik van kleuren, de zogeheten gamut. Sommige felle RGB kleuren passen niet in CMYK. Met CIELab zie je dit verschil als afstand tot het CMYK bereik en maak je bewuste keuzes in kleur en proef.

Delta E en toleranties

Je meet kleurverschil in CIELab met Delta E. Delta E 1 is voor de meeste mensen nauwelijks zichtbaar. Delta E 2 tot 3 is klein en vaak acceptabel in commercieel drukwerk. Delta E groter dan 5 valt duidelijk op. Spreek een doel en een tolerantie af per toepassing. Voor huisstijl en verpakkingen kies je vaak een strenge grens. Voor foto drukwerk op ongestreken papier kies je soms een ruimere grens. Door overal dezelfde Delta E afspraken te gebruiken, voorkom je discussies over kleur.

Meten en verlichting

Je meet CIELab waarden met een spectrofotometer op proef en drukvel. Gebruik licht D50 en een waarnemer van 2 graden voor consistente metingen. Houd rekening met optische witmakers in papier. Onder winkelverlichting kan het papier anders oogt dan onder daglicht. CIELab helpt je dit te begrijpen en te corrigeren in je workflow. Noteer meetcondities en zorg dat iedereen dezelfde instellingen gebruikt. Zo vergelijk je metingen eerlijk en stuur je het proces effectief.

Praktische tips voor ontwerp en prepress

• Controleer steunkleuren op hun CIELab referentie en beoordeel de haalbaarheid in CMYK
• Gebruik CIELab als referentie naast RGB en CMYK, zodat iedereen naar hetzelfde kleurdoel kijkt
• Meet een proefdruk en vergelijk de CIELab waarden met het gewenste resultaat uit het ontwerp
• Leg per klant een vaste Delta E tolerantie vast en documenteer die in projectbestanden
• Let op papierkeuze, want papierwit en oppervlak beïnvloeden L a b en dus de perceptie van kleur

Meer weten over CIELab in drukwerk

Wil je kleur in drukwerk beter beheersen met CIELab. Neem contact op met De Drukwerk Specialist voor meer informatie of een offerte. Je krijgt duidelijke uitleg, praktische adviezen en grip op kleur van ontwerp tot oplevering.