Wat is resolutie en waarom is het belangrijk in drukwerk

Resolutie is de scherpte of het detailniveau van een afbeelding. Je drukt resolutie meestal uit in PPI of DPI. In drukwerk maakt een goede resolutie het verschil tussen een heldere print en een zachte of blokkerige afdruk. Hoe hoger de resolutie, hoe meer detail je ziet. De juiste resolutie hangt af van het formaat, het papier en de kijkafstand. Met de juiste instellingen haal je maximale kwaliteit uit je bestanden en voorkom je teleurstelling bij het afdrukken.

Resolutie in drukwerk uitgelegd

In digitale beelden gaat het vaak om PPI. Dat staat voor pixels per inch. Dit zegt hoeveel beeldpunten in een inch passen. Voor afdrukken op papier gebruikt men ook DPI. Dat staat voor dots per inch. Dit gaat over de inktpuntjes die een pers plaatst. In het dagelijks gebruik lopen de termen door elkaar. Voor jouw beeldbestanden kun je PPI aanhouden. Voor de output van de pers gaat het om DPI en het raster.

Een beeld met veel pixels geeft meer vrijheid bij het vergroten. Toch levert alleen veel pixels niet automatisch een scherpe print op. De effectieve resolutie op het eindformaat is doorslaggevend. Als je een foto 200 procent opschaalt, halveert de effectieve resolutie. Houd dus altijd rekening met de schaal in je opmaak.

Relatie tussen PPI, DPI en raster in drukwerk

Offset en digitale persen werken met een raster van inktpuntjes. De dichtheid van dat raster heet rasterfrequentie. Die drukker drukt dit vaak uit in lijnen per inch. Als richtlijn kies je voor fotoafbeeldingen een PPI die ongeveer twee keer de rasterfrequentie is. Daarmee voorkom je moiré en verlies je geen detail. Bij modern drukwerk pak je voor algemene kwaliteit 300 ppi op eindformaat als veilige keuze.

Effectieve resolutie in jouw opmaak

De effectieve resolutie is de PPI op het formaat waarin je de afbeelding plaatst. Een foto van 3000 bij 2000 pixels heeft op 10 bij 6,67 inch een resolutie van 300 ppi. Vergroot je diezelfde foto naar 20 bij 13,33 inch, dan daalt de resolutie naar 150 ppi. Het bestand verandert niet, alleen het aantal pixels per inch op papier. Controleer dit in je opmaakprogramma. Zo voorkom je dat je per ongeluk te lage resolutie gebruikt.

Aanbevolen resolutie voor verschillende toepassingen in drukwerk

• Visitekaartjes, flyers, folders, brochures. 300 ppi op eindformaat.
• Magazines en catalogi met veel foto’s. 300 ppi op eindformaat.
• Posters die je van dichtbij bekijkt. 200 tot 300 ppi, afhankelijk van het formaat.
• Posters die je van een paar meter bekijkt. 150 tot 200 ppi is vaak genoeg.
• Banners, doeken en beurspanelen met grote kijkafstand. 72 tot 150 ppi.
• Billboards en gevelreclame met grote kijkafstand. 30 tot 72 ppi.
• Kranten en ongestreken papier. 200 tot 250 ppi door grover raster en papier.
• Lijntekeningen en technische illustraties. Liefst vector. Anders een hoge ppi en zonder compressie.

Vector versus raster

Vectoren bestaan uit lijnen en vormen die je oneindig schaalt zonder verlies. Denk aan logo’s en tekst. Rasterbeelden bestaan uit pixels. Die verliezen detail bij te veel vergroting. Gebruik vectorbestanden voor logo’s en typografie. Gebruik raster voor foto’s. Combineer beide in je opmaak voor het beste resultaat.

Bestandsformaten en compressie

Het bestandsformaat beïnvloedt de kwaliteit. JPEG comprimeert met verlies en kan blokjes en randen geven bij lage compressiekwaliteit. TIFF biedt hoge kwaliteit en kan zonder verlies opslaan. PNG is geschikt voor rasterafbeeldingen met egale kleuren en transparantie. Voor drukwerk lever je meestal een PDF aan. Zorg in de PDF voor voldoende resolutie en correcte compressie. Kies een exportinstelling die afbeeldingen niet te sterk comprimeert en die de PPI op eindformaat behoudt.

Kleur en scherpte

Resolutie en kleur hangen samen met de waargenomen scherpte. Een scherptebewerking geeft detail meer contrast, maar kan randen of ruis versterken. Pas dit met beleid toe en bekijk het resultaat op 100 procent weergave. Zet beelden voor drukwerk in CMYK of laat de omzetting goed verlopen in de PDF. Zo blijft detail in schaduwen en hooglichten behouden.

Veelgemaakte fouten rond resolutie

• Opschalen zonder kwaliteitscontrole. Interpolatie vult pixels aan, maar voegt geen echt detail toe.
• Werken met screenshots of beelden uit social media. Die hebben vaak lage PPI en sterke compressie.
• DPI of PPI aanpassen zonder resampling en denken dat het beeld verandert. Alleen de afdrukgrootte verandert als je het aantal pixels gelijk houdt.
• Vergeten om effectieve resolutie te checken na schalen in de opmaak.
• Logo’s als JPEG gebruiken. Kies vector zoals PDF of EPS, of een PNG met hoge resolutie als raster nodig is.
• Te hoge resolutie aanleveren. Dit vergroot bestanden onnodig en levert zelden zichtbaar extra detail op.

Is hogere resolutie altijd beter

Meer pixels kunnen helpen, maar alleen tot op zekere hoogte. Boven een bepaalde PPI zie je geen verschil meer op papier. Denk aan 300 ppi voor fijn drukwerk op gestreken papier. Een nog hogere PPI vergroot de bestanden, vertraagt verwerking en biedt vaak geen zichtbaar voordeel. Stem de resolutie af op het doel, het papier en de kijkafstand.

Wat te doen als de resolutie te laag is

Controleer eerst het eindformaat. Een kleiner afdrukformaat kan de PPI verhogen. Vraag om het bronbestand in hogere kwaliteit. Overweeg een nieuwe foto of scan. Voor logo’s en iconen is vector opmaak vaak de beste oplossing. Een slimme opschaling met gespecialiseerde software kan kleine tekorten maskeren, maar vervangt geen echt detail.

Praktische checks voor drukwerk

• Controleer de effectieve resolutie in je opmaak, niet alleen in de afbeeldingsinfo.
• Houd 300 ppi aan voor klein en middelgroot drukwerk dat je van dichtbij bekijkt.
• Verlaag ppi verantwoord bij grootformaat met grotere kijkafstand.
• Voorkom te sterke JPEG compressie. Kies een hoge kwaliteit of gebruik TIFF.
• Lever tekst en logo’s als vector voor haarscherpe randen.

Samenvatting

Resolutie bepaalt hoeveel detail je in drukwerk ziet. Kijk niet alleen naar het aantal pixels, maar vooral naar de effectieve resolutie op eindformaat. Kies de juiste PPI per toepassing, let op raster en kijkafstand, voorkom te zware compressie en gebruik waar mogelijk vector voor tekst en logo’s. Zo lever je bestanden aan die in drukwerk scherp, rustiger en consistent ogen.

Vragen of advies nodig

Heb je vragen over resolutie en drukwerk. Neem contact op met De Drukwerk Specialist voor duidelijke uitleg of een vrijblijvende offerte. Samen zorgen we dat jouw bestanden perfect passen bij het beoogde drukwerk.